Of je nu fietst, wandelt of rijdt dagelijks kom je er voorbij “de wegbermen”. De oppervlakte aan wegbermen in Vlaanderen is bijna zo groot als de totale oppervlakte aan natuurreservaten. Veel mensen zijn er van bewust dat deze noodzakelijk zijn, denk maar aan planten, vlinders en alle andere insecten. Dieren gebruiken de bermen vooral om zich te verplaatsen en nieuwe streken te koloniseren. Bermen hebben de rol om natuurgebieden met elkaar te verbinden. Verontrustende signalen laten ons echter weten dat planten van schrale bermen aan een sterke achteruitgang bezig zijn.
Een goed maaibeheer
Door een goed maaibeheer, twee maal per jaar, kunnen we onze bermen bloemrijker maken. Al vele jaren geleden werd een wettelijke bepaling in het Bermbesluit op Vlaams niveau vastgelegd: een eerste maaibeurt mag slechts vanaf 15 juni, een tweede vanaf 15 september en het maaisel moet worden afgevoerd. Dit om zaadzetting voor een groot aantal planten te bevorderen. Voor veel wilde planten zoals Margriet, Valse salie, Knoopkruid…, evenals voor vlinders en wilde bijen, zijn goede beheerde bermen noodzakelijk om zich te verspreiden. Hellende en brede bermen alsook grachten vormen in de lente en zomer een verfraaiing van het straatbeeld. Deze pracht kan je ook in uw tuin creëren door een plekje gazon minder te maaien. Het geeft misschien een meer “onverzorgd” uitzicht, maar de insecten zullen u dankbaar zijn.
Minder maaien = meer vlinders en andere insecten
Door minder maaien, anders maaien en op een ander moment krijgen we een andere biodiversiteit: we maken de bermen bloemrijker en betekent zo veel voor de fauna en flora. Natuurlijk zones waar de veiligheid voorop staat kan meer gemaaid worden. Ook hele stukken berm met rust laten zorgt voor overwintergebied voor de insecten. In een eentonige grasberm kunnen dieren, vooral insecten, niet overleven. Insecten hebben een schrale, kruidenrijke wegberm nodig. Daarom is het niet slecht om de bodem te verschralen zodat hogere grassen wijken voor lagere, bloemrijke beplantingen. Tevens voor de veiligheid van de weggebruiker is het belangrijk dat de begroeiing laag en niet te eentonig is. Bloemrijke bermen hebben een economische meerwaarde en moeten minder gemaaid worden. Door te maaien afgestemd op de bloeiperiode en niet in één keer, creëren we in één klap meer leefgebied en voedsel voor de insecten. Je krijgt dan ook veel verschillende soorten planten, maar trekt veel insecten aan. Ook vind men in soortenrijke grasbermen andere dieren aan zoals spinnen, sprinkhanen, graafwespen, mieren, enz.… Een rijk insectenleven trekt dan ook weer andere dieren aan zoals vogels, zoogdieren en amfibieën. Bedreigde plantensoorten krijgen zo weer een kans. Maaien doen we ook best pas als de bloemen zijn uitgebloeid, zodat de zaden kunnen uitvallen.
Maaitechniek
- Klepelmaaier: een verkleinrotor en opzuigarm, is het meest gebruikte maaitoestel. Het voordeel is dat het maaisel direct wordt afgevoerd. - Cirkelmaaier: snijdt het gras af, maar moet nadien nog opgeraapt worden, er zijn dus twee handelingen nodig. - Begrazing: op een milieuvriendelijke manier wordt er gemaaid. De schapen en geiten zorgen tevens voor de verspreiding van plantenzaden.
Meer bloemrijke bermen
Om de insecten te helpen kan men meer stukjes berm inzaaien om zo langzaam maar zeker meer bloeiende bermen te krijgen.
Bronnen: